MEB araştırdı

Millî Eğitim Bakanlığınca ilkokul 4. sınıf öğrencileri arasında gerçekleştirilen "Dijital Dünyada Ekran Kullanımı Araştırması" sonuçları belli oldu. Araştırma bulguları, öğrencilerin dijital cihaz kullanım alışkanlıklarının eğitim süreçleri ve gelişim alanları üzerinde ciddi etkiler oluşturduğunu ortaya koydu.

2025 yılı Şubat ayında ilkokul 4. sınıf öğrencileri arasında gerçekleştirilen araştırma; öğrencilerin telefon, tablet, televizyon veya bilgisayar gibi dijital cihazlarla olan etkileşimlerinde dikkati çeken eğilimlerini ortaya koydu.

Araştırma, 17 büyükşehirdeki bilgisayar laboratuvarı bulunan okullarda eğitim gören 3 bin 230 ilkokul 4. sınıf öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirildi.

Öğrenciler dijital cihazları en çok araştırma ve ödev yapmak için kullanıyor

Araştırma; öğrencilerin telefon, tablet, televizyon ve bilgisayarı en sık hangi amaçlarla kullandığını ortaya koydu. Verilere göre, öğrencilerin en yaygın dijital cihaz kullanım alanları yüzde 15,2 ile araştırma yapmak, yüzde 13,9 ile ödev yapmak ve yüzde 12,1 ile bilgisayar oyunu oynamak olarak belirlendi.

Öğrenciler dijital cihazlarını bıraktıktan hemen sonra yeniden kullanma isteği duyuyor

Günlük dijital cihaz kullanım sürelerine yönelik inceleme sonuçlarına göre, öğrencilerin dijital cihazları bıraktıktan hemen sonra yeniden kullanma isteği, raporun en çarpıcı bulguları arasında yer aldı.

Bulgulara göre 4. sınıf öğrencilerinin yüzde 60'ı, "her zaman" ya da "bazen" dijital cihazlarını kapatır kapatmaz tekrar erişim arzusuna kapılıyor.

Ayrıca öğrencilerin yüzde 40,8'i cihazlarını kapattıktan sonraki 1 saat içinde tekrar cihazlarına yönelme eğiliminde.

Öğrenciler dijital cihazları olmadan bir gün geçirmekte zorlanıyor

Araştırmada öğrencilerin yüzde 64,3'ü, "her zaman" ya da "bazen" dijital cihazlar olmadan bir gün geçirme konusunda zorluk yaşadıklarını ifade etti.

Sosyal medya öğrencilerin günlük rutinlerinin bir parçası

Araştırma, öğrencilerin sosyal medyada geçirdikleri sürenin dikkat çekici boyutlara ulaştığını ortaya koydu. Verilere göre, öğrencilerin yüzde 36,1'i sosyal medyayı hiç kullanmadığını belirtirken geriye kalanların büyük çoğunluğunun günlük düzenli sosyal medya kullanıcısı olduğu belirlendi.

Öğrencilerin yüzde 27,9'u günde bir saatten az, yüzde 25,5'i bir-iki saat, yüzde 7,8'i ise üç-dört saat sosyal medyada vakit geçirdiğini ifade etti. Günlük kullanım süresi 5 saat ve üzeri olan öğrencilerin oranı ise yüzde 2,7 olarak tespit edildi.

Dijital cihazlar öğrencilerin fiziksel, duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimlerini etkiliyor: mutsuzluk, öfke ve yorgunluk artıyor

Araştırma bulguları, dijital cihazların öğrencilerin fiziksel, duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimleri üzerinde önemli etkileri olduğunu ortaya koydu. Cihazları ellerinden alındığında öğrencilerin yüzde 64,6'sı mutsuzluk hissederken yüzde 48,5'i öfke duyduğunu belirtti.

Ayrıca, dijital cihaz kullanımının ardından öğrencilerin yüzde 64,5'i yorgunluk hissettiğini ifade etti. Bununla birlikte araştırmaya göre, öğrencilerin büyük bir bölümü dijital cihazların karşısında uyuyakaldığını belirtti.

Verilere göre öğrencilerin yüzde 13,6'sı her zaman, yüzde 53,9'u ise bazen telefon, tablet, televizyon ya da bilgisayar ekranı karşısında uykuya daldığını ifade etti.

Öğrencilerin yalnızca yüzde 32,5'i dijital cihaz karşısında hiç uyumadığını aktardı. Bu durum, öğrencilerin uyku kalitesinin bozulmasına ve fiziksel gelişimlerinin olumsuz yönde etkilenmesine neden oluyor.

Öğrencilerin büyük bölümü dijital ortamda akranlarıyla sosyalleşmeyi tercih ediyor

Araştırma; öğrencilerin büyük bölümünün telefon, tablet, televizyon ve bilgisayar gibi dijital platformlarda akranlarıyla sosyalleşmeyi tercih ettiğini ortaya koydu.

Verilere göre, öğrencilerin yüzde 40,5'i dijital ortamda arkadaşlarıyla "her zaman" vakit geçirdiğini belirtirken, yüzde 45,9'u ise bunu "bazen" yaptığını ifade etti. Öte yandan, öğrencilerin yüzde 13,6'sı dijital platformlarda akranlarıyla hiçbir zaman vakit geçirmediğini belirtti.

Öğrenciler yemek yerken dijital cihazlardan kopamıyor

Araştırma, öğrencilerin büyük bir bölümünün yemek yerken veya başka bir işle meşgulken dijital cihaz kullandığını ortaya koydu. Verilere göre, öğrencilerin yüzde 64,2'si, "her zaman" ya da "bazen" yemek yerken telefon, tablet, televizyon veya bilgisayar kullandığını belirtti.

Dijital teknolojinin etkileri ve önlemler

Araştırma verileri, öğrencilerin dijital cihaz kullanım alışkanlıklarının günlük yaşam becerileri, psikososyal gelişimleri ve eğitim süreçleri üzerinde ciddi etkiler oluşturduğunu net bir şekilde ortaya koydu.  Bu doğrultuda, bilinçli teknoloji kullanımını teşvik edecek stratejilerin geliştirilmesi, aile eğitimlerinin yaygınlaştırılması ve dijital farkındalık çalışmalarının artırılması için koruyucu- önleyici sistemlerin güçlendirilmesi yönünde etkin çok paydaşlı iş birliklerinin geliştirilmesi öneriliyor.