“Tarihten ders çıkarmalıyız”

(İHA) - Araştırmacı Tarihçi Cezmi Yurtsever, "Günümüzde özellikle Adana şehir merkezinde ve Anadolu'da Türk-Kürt savaşı çıkarmak isteyenlerin hesaplarını boşa çıkarmak için Osmanlı döneminde yaşanan olayları ve özellikle de 1909 Adana İç Savaşından ders çıkarmak gerekiyor" dedi.
YURTSEVER’İN TESPİTLERİ

Yurtsever, yaptığı açıklamada, İstanbul'daki Osmanlı Arşivinde yaptığı çalışmalarda özellikle Ermeni olaylarına ilgi duyan dünya tarihçilerinin peşinde olduğu 1909 Adana İç Savaşı Sonrasında İdam Edilenler Toplu Dosyası'nın araştırmacılara açıldığını belirtti. Arşivdeki Adana Toplu İdamlar ve Cezalandırmalar dosyasının 23 Aralık 1909 tarihinde düzenlendiğini kaydeden Yurtsever, şöyle konuştu: "Adana'da etnik tahrikler sonrası Nisan 1909 tarihinde yaşanan iç savaş sonrasında şehir merkezi harabeye dönmüş, civar ilçelerde de karşılıklı iç savaş yaşanmıştı. Ermeni Hınçak Partisi'nin militanı ve aynı zamanda kilisede görevli Papaz Muşeg Seropyan ve ona bağlı silahlı güçlerin tahrikleri sonrası yaşanan iç savaş 14 Nisan 1909 tarihinde başladı ve Mayıs 1909 başına kadar da devam etti. Olayların asıl sorumlusu Papaz Muşeg, Batılı ülkelerin askeri ve siyasi müdahalesi gecikip ümit ettiği dış destek gelmeyince Mısır'a kaçarak canını kurtarmış ve geride binlerce insanın hayatını kaybettiği bir şehir bırakmıştı. Resmi rakamlara göre 6 bin Ermeni, 2 bin civarında Türk hayatını kaybetti."
Olaylar sonrası Adana'ya gelen askeri soruşturma ve divanı harp mahkemelerinin yargılamaları sonucu 10 Haziran 1909 tarihinde 9 Türk ve 6 Ermeninin olaylardan sorumlu tutularak idam edildiğini belirten Yurtsever, sözlerine şöyle devam etti: "Osmanlı Divanı Harp üyeleri bundan sonrasında ise yaraları sarmak için af çıkarılması ve mağdurlara yardım yapılması, dosyanın kapatılmasını karara bağlamıştı. Ancak, Adana olayları dosyası Ermeni dini ve siyasi çevrelerinin dünya kamuoyunu etkilemeleri sonucu yeniden açıldı. Adana'ya Vali ve Sıkıyönetim Komutanı olarak gönderilen Cemal Paşa, Adana olaylarının dosyalarını gözden geçirdi. 28 Türk'ün idamları tek taraflı ve vicdanları sızlatan tarihi hukuk skandalı olarak görülebilecek şekilde Kasım 1909 tarihinde idam edildi. Ermeni siyasi çevrelerin hedef gösterdiği Bahçe Müftüsü İsmail Hakkı ve kardeşi belediye başkanının idamları da 1909 yılı Aralık ayı ortalarında gerçekleşti."
ADANA OLAYLARI

Osmanlı Arşivinin, 1909 Adana olayları ile ilgili 1000'e yakın dosyayı açarak bilim dünyasına sunduğunu ifade eden Yurtsever, şunları söyledi: "1909 yılında yaşanan Adana olayları Ermeni Diasporası tarafından 2009 yılında Adana Olaylarının 100. Yılı adı altında tek taraflı ve Türkleri soykırım yapmakla suçlayacak şekilde dünyanın gündemine getirildi. Beyrut, Erivan, Londra Üniversiteleri ile İstanbul Sabancı Üniversitesinde tartışılmıştı."
Osmanlı döneminde Anadolu'da yaşanan isyan ve iç savaşların sebeplerinin, yaşanan acı olayların bir benzerinin günümüzde de PKK ve uzantıları tarafından sahnelenmek istendiğini anlatan Yurtsever, sözlerini şöyle tamamladı: "1909 Adana olayları ve ibretli sonuçlarını herkesin bilmesi ve ders alması için Osmanlı Arşiv kaynaklı dosyalardan elde edilen bilgileri dikkate alarak ayaklarını denk almaları gerekir. Günümüzde özellikle Adana şehir merkezinde ve Anadolu'da Türk-Kürt savaşı çıkarmak isteyenlerinhesaplarını boşa çıkarmak için Osmanlı döneminde yaşanan olayları ve özellikle de 1909 Adana İç Savaşından ders çıkarmak gerekiyor."