Türkçe özelinde dil bilincinin toplumda yerleşmesi ve gelişmesini sağlayacak faaliyetlerde bulunmak ve bu konuda çalışmalar yapan kişi ve kuruluşlara destek verme amacıyla 2008’de kurulan ve Bakanlar Kurulu kararıyla kamu yararına dernek statüsünde olan Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği’nin Erzurum Şubesi’nin kurulması için ŞEHİRDER Başkanı Murat Ertaş’a yetki verildi.
Ankara’da yapılan görüşmede Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği’nin (TDED) kurucu başkanı olup AK Parti’de önceki dönemlerde teşkilatlardan ve AR-GE’den sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı yapan, halen AK Parti İstanbul milletvekili olan Prof.Dr. Ekrem Erdem, TDED Erzurum şubesinin kurulması için Murat Ertaş’a yetki verdi. Murat Ertaş hazırlamış olduğu 11 kişilik kurucu listesini TDED’in İstanbul Eyüp’te bulunan genel merkezine iletti. Gerekli imzaların atılmasından sonra önümüzdeki günlerde TDED’in Erzurum şubesi resmen açılmış olacak.
Konuyla ilgili bir açıklama yapan Murat Ertaş, “Dilimiz Kimliğimiz” sloganıyla işe başlayan TDED’in misyonunda belirttiği gibi “’Dil, milleti meydana getiren unsurların başında gelir. Dil, fertler arasındaki anlaşmayı sağlayan, millî birliğin esasını ve özünü teşkil eden bir araçtır. Toplumlar, millet olmayı bir dile sahip olmakla elde eder ve millî varlıklarını da kendi dilleriyle koruyabilirler. Dilini geliştirip zenginleştiremeyen, yabancı dillerin istilalarından koruyamayan milletler, ne millî bir kültür oluşturabilir, ne de oluşmuş kültürlerini koruyabilirler.’Milli kültürün muhafazası ve dildeki yozlaşmanın önüne geçilebilmesi için hem ülke genelinde hem şehirlerimizde bilinç çalışmalarına ağırlık verilmesi gerekmektedir. İnşallah TDED Erzurum şubesi olarak Genel Başkanımız Sayın Prof.Dr. Ekrem Erdem hocamızın dil bilinci ve Türkçemiz konusunda başlattığı bu ulvi hareketin bir parçası, bir hizmekârı olmayı murat ediyoruz. Genel başkanımıza bize göstermiş oldukları ilgiden ve verdikleri sorumluluktan dolayı teşekkür ediyoruz. Genel merkezimizin verdiği güçle Erzurum’da üniversitelerimiz, STK’lerimiz, yerel yönetimlerimiz ve valiliğimizin desteğiyle çok ciddi işler yapacağımızı düşünüyoruz. En kısa zamanda şube yönetim organları belirlenip kıymetli Erzurum kamuoyuyla paylaşılacaktır.”
Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği’nin genel amaçları aşağıdaki gibidir:
Türkçe, geçmişte ilkesizlikten çok çekmiştir. Derneğimizin özelliklerinden biri de ilkeleridir. Dil, her şeyden önce çeşitli ideolojilere kurban edilmiştir. Her ideolojinin dile bakışı farklı olduğu için millî birliğimizin en önemli unsuru olan dil, birleştirme değil ayrıştırma sebebi olmuştur. Geçmişten alınan derslerle bir takım ilkeler belirlenmiştir. Bir zamanlar, atasözlerimize ve deyimlerimize girmiş dilimizin ve kültürümüzün ayrılmaz parçası olmuş kelimeler, yabancı kökenli diye dilimizden atılmış ve yeri de doldurulamamıştır. Dünyanın en büyük dillerinden birisi olan Türkçe, arılaştırma adına fakirleştirilmiştir. Derneğimiz, Türkçenin fakirleştirilmeden zenginleştirilmesinden yanadır. Son yıllarda ise, Türkçe ve Türkçeleşmiş kelimeler yerine, yabancı kelimeler orijinaline uygun olarak yazılıp okunmaya başlanmıştır. Derneğimiz, Türkçe karşılığı olan hiçbir kelimenin yerine yabancı kelimenin kullanılmasından yana değildir. Eğer başka bir dilden kelime almak mecburiyetinde kalınırsa, o kelime Türkçeleştirilerek, hemen her vatandaşımızın kolayca telaffuz edebileceği şekle ve sese sokularak kullanılmalıdır.
En başta millî ve milletlerarası toplantı, konferans, bilgi şöleni (sempozyum,) panel ve kongreler düzenlemek; gerekli olan her türlü bilgi, belge, doküman ve yayınları içinde barındıran Türk dili ve edebiyatı kütüphanesi kurmak; akademisyenlerden oluşan çeşitli çalışma ve araştırma grupları oluşturarak araştırmalar yapmak ve yaptırmak; Türkçenin doğru kullanılmasıyla ilgili okuma, konuşma ve yazma kursları açmak, okullar arası çeşitli yarışmalar düzenlemek; Türkçeyi iyi kullanan yazar, şair ve sanatkârlarımızı her yıl ödüllendirmek; cadde ve sokaklardaki tabelalar, dildeki bozulmanın hangi boyutlara ulaştığının en önemli göstergelerinden biridir. Kurucularımız arasında çok sayıda belediye başkanı vardır ve bazı başkanlarımız, tabela kirliliğini önlemek için meclislerinden aldıkları kararlarla güzel çalışmalar yapmıştır. Derneğin amaçları doğrultusunda bu çalışmaları yaygınlaştırmak;
Ayrıca her Türk vatandaşının zevkle okuyacağı 100 kitaptan oluşan bir aile kitaplığı oluşturmak ve bunun dışında da çalışma gruplarımızın uygun göreceği edebî değeri olan eserleri yayınlamak; iştigal alanları dil, edebiyat, sanat ve kültür olan sivil toplum kuruluşlarıyla bir araya gelerek karşılıklı fikir alışverişinde bulunmak, kendi çalışmalarımızdan onları haberdar etmek, onların çalışmalarından haberdar olmak, birlikte ortak çalışma zemini aramak, amaç ve ilkelerimize uygun çalışmalara destek vermek ve destek almaktır. Öncelikle de Türk Dil Kurumuyla, edebiyat fakülteleriyle ve konuyla ilgili her türlü kamu kurum ve kuruluşlarıyla ortak çalışmalar yapmak.
Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği aylık Dil ve Edebiyat dergisi çıkarmaktadır. Aralık ayı itibariyle derginin 96.sayısı çıkmış bulunmaktadır.