SUNUM
‘Heyder Baba, senin könlün şad olsun,
Dünya varken ağzın dolu dad olsun,
Senden keçen yakın olsun, yad olsun,
Deyne menim şâir oğlum Şehriyâr,
Bir ömürdür gam üstüne gam çalar.”
Erzurum’dan Tebriz’e uzanan Gönül Köprüsünden geçiyoruz..
Dilimizde Şehriyar’ın Heyder Babası var..
Tebriz, Erzurum, Tebriz Şehriyar..
20’inci yüzyılın en büyük şairlerinden Şehriyar’ı rahmet ve minnetle anarak, çıkıyoruz yola..
Tebrizkapı’sından Tebriz’e..
***
Erzurum’un 16 tarihi kapısından birisi Tebriz’e açılır..Niçin iran kapısı değildir de adı, neden Tebriz’dir?..
Hep merak etmişimdir..
Erzurum’un doğu ufku niçin Tebriz olarak seçilmiştir?
Tebriz denildiğinde bugün büyük çoğunluğu rahmeti rahmana kavuşan ecdadımızın niçin yüreği ferahlar, gözleri buğulanır ve bir hasret nefesi geçendi yüreklerinden?
Tebriz sevdası ve sevgisi nedendi?
Zihnimde hep bu sualler vardı..
İran Medeniyeti’nin Tahran ve Meşhed’den sonra üçüncü büyük durağı, yüksek bir medeniyet şehri Tebriz’in gizemi neydi?
Gülistan Parkı neyi sergiliyordu?
Alişah Camisinden yükselen duaların bereketimiydi bizi Tebriz sevdasına yoğunlaştıran?
Bursa ve Erzurum’dan sonra bir diğer Ulucami’nin Tebriz’de yükselmiş olması mıydı bu sevdanın şifresi..
Yoksa Şehriyar mıydı…Yoksa..
****
Heyder Baba Tebriz’de Şehriyar’ın dünyaya geldiği köyün sembolü..
Heyder Baba, aynı kültürde yoğrulmuş olanların adresi..
Heyder Baba Tebriz’den Erzurum’a çizilen bir ufuk..
Heyder Baba bir sevda…
Heyder Baba bir selam..
‘Heyder Baba, gayret kanın kaynarken,
Karakuşlar senden kopub kalkarken,
O sıldırım daşlarıynan oynarken,
Kavzan, menim himmetimi orda gör,
Ordan eyil, kâmetimi darda gör. “
Diyor ya Şehriyar..
Sanki Palandöken’i anlatıyor..
Sanki Erzurum var o nefeste..
Ve sonra Köroğlu iniyor o zirveden..
‘Heyder Baba, gece durna keçende,
Köroğlunun gözü kara seçende,
Kıratını minib, kesib biçende,
Men de burdan tez matlaba çatmaram,
Eyvaz gelib çatmayıncan yatmaram. ‘
Bir sevda Türküsü Heyder Baba..
Bir Sevda çağrısı sanki..
Tebriz’den Palandöken’e, Palandöken’den Tebriz’e..
‘Heyder Baba, merd oğullar doğginan,
Nâmerdlerin burunların oğginan,
Gediklerde kurdları dut boğginan,
Koy kuzular ayın şayın otlasın,
koyunların kuyrukların katlasın.’
Şehriyar’a rahmet..
Şehriyar’a minnet..
Ve Şehriyar’a saygı ile..
MAHMUT AKDAĞ
GİRİŞ
TEBRİZKAPI’DAN TEBRİZ’E
Tebrizkapı’dan Tebriz’e yolculuk…
Yaklaşık 640 km’lik bir yol…
Pasinler, Horasan, Ağrı, Doğubeyazıt ve Gürbulak sınır kapısı derken, yaklaşık 12 saat sonra Tebriz’e ulaşabildik
Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nin organize ettiği Tebriz gezisi iki günü yolda olmak üzere 4 gün sürdü…
İran İslam Cumhuriyeti’nin 2 milyon nüfuslu Tebriz şehri bir medeniyet merkezi.
Dahası ilklerin şehri..
Bizim için diğer bir önemi de Şehriyar’ı yüreğinde barındırması..
***
Tebriz İslam Medeniyetinin de önemli duraklarından..
Divan Şiirinin ana damarının geçtiği medeniyet duraklarından..
İklimi, ruhu ve eserlerinin yanı sıra yüksek rakımıyla adeta bir başka Erzurum..
Yalnız yüksek kültürü değil Tebriz’i farklı kılan..
İran’ın bu marka kenti aynı zamanda tarihi ipekyolu’nun da merkezlerinden.
Ekonominin evrensel tarihini yazanların mutlak dikkatinin toplanacağı bir merkez.
Kentte bulunan tarihi Kapalıçarşı adeta bunu resmediyor..
İstanbul’daki Mısır ve Kapalı Çarşının bir diğer versiyonu..
Ya da Erzurum’daki Rüstem Paşa ve Taşmağazalar çarşısının İran’daki yansıması..
Çarşının alanı İstanbul Kapalı Çarşıdan daha büyük..
İran için önemi de..
Baharattan giysiye, ziynetten halıya kadar, her türlü ürünün borsası durumunda..
Ve Tabi Ulucami..
Bursa’dan Tebriz’e..
Erzurum’dan Tebriz’e..
Ve Tebriz’den Bursa ve Erzurum’a yayılan ortak bir iman ufku..
Ve müşterek bir medeniyet ve kültür..
Tebriz ipekyolu üzerinde bir ruh fezası..
Tebriz İpekyolu üstünde bir İslam medeniyeti sinerji merkezi..
****
İran Saatine göre akşam saat 21:00, Türkiye saatine göre ise 20:00’de Tebriz oteline vardık…
Bizim Mahallebaşı’nda şimdi adı değiştirilmiş olan Tebriz otelini hatırladım..
İbrahim Aydemir Ağabeyimin ‘Bir Vakitler Erzurum’unda anlattığı tarihi işletmeyi..
Orada konuklayan İranlı kardeşlerimizin Erzurum’a övgü dolu sözleri..
Tebriz Erzurum kokuyor..
İran kardeş ülke..
Tebriz ise Erzurum’la kardeş şehir..
Palandöken’le Heyder Baba gibi…
Ya da Nefi ile Şehriyar’ın aynı ruhu ifade etmeleri gibi..
DEVAM EDECEK