Erzurum ve Ardahan elmasına bilimsel yaklaşım

ARÜ’lü akademisyenler öncülüğünde hazırlanan “Ardahan ve Erzurum Yörelerinin Mikroklimatik Özellik Gösteren Bazı Bölgelerinde Yetişen Elma Çeşitlerinin Antimikrobiyal, Antioksidan ve Antimutajenik Aktivitelerinin Araştırılması” başlıklı proje Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) tarafından kabul edildi. Proje kapsamında başta içi-dışı kırmız olan “Posof Elması” olmak üzere Ardahan ve Erzurum’da yetişen elma türleri incelenecek. Ayrıca iki ildeki meyveciliğe elverişli olan yerlerle ilgili bilimsel veri tabanları oluşturulacak. Ardahan Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nurcan Erbil’in yürütücülüğündeki projede Ardahan Üniversitesi akademisyenleri Yrd. Doç. Dr. Mehmet Arslan ile Yrd. Doç. Dr. Zehra Tuğba Abacı ve Mustafa Kemal Üniversitesi Öğretim Üyesi Ahmet İlçim araştırmacı olarak görev alıyor.

Projeyle ilgili bilgi veren Yrd. Doç. Dr. Nurcan Erbil, Ardahan ve çevre illerde iklim şartları nedeniyle meyvecilik faaliyetlerinin zor koşullar altında sürdürüldüğünü belirterek, “Bu konunun tercih edilmesinin temel nedeni, içi kırmızı elmanın Türkiye’de nadir yetişen bir çeşit olması ve bölgede yetişen içi kırmızı elma ve diğer elma çeşitlerinin biyokimyasal, mikrobiyolojik ve genotoksik özelliklerinin daha önce ayrıntılı olarak çalışılmamış olmasıdır. Bu çalışmada içi kırmızı elma ve diğer elma çeşitlerinin toplandıkları lokasyonlar kaydedilerek koordinatları tespit edilecek, sistematik teşhis için gerekli olan tüm numuneler literatürlerde bildirildiği gibi toplanacak ve uygun koşullarda muhafaza edilerek sistematik teşhisleri yapılacaktır.” diye konuştu.

“Yöreye Özgü Elma Türlerinin Korunması İçin Farkındalık Oluşturulacak”

Proje kapsamında yapılacak olan çalışmalar hakkında detaylı bilgiler veren Yrd. Doç. Dr. Erbil, “Mikrobiyolojik analizler kapsamında elmaların her birinden elde edilen ekstraktların birçoğu insan patojeni olan test mikroorganizmalarına karşı antimikrobiyal aktivitesi araştırılacaktır. Ayrıca patojen mikroorganizmalar dışında insan sağlığı için faydalı bakterilerden biri olan ve birçok fermente gıda içerisinde bulunan Lactobacillus plantarum üzerinde de antibiyogram testleri uygulanarak inhibitör etki oluşturup oluşturmadığı tespit edilecektir. Ayrıca inhibisyon zonunun oluştuğu tespit edilen her bir örnek için minimal inhibisyon konsantrasyonu (MIC) testi de yapılacaktır.” dedi.

Nesli tükenme riski altında olan çeşitli elma türlerinin korunmasına katkı sağlayacak nitelikte çalışmalar yapılmasının projenin hedefleri arasında yer aldığına dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Erbil, “Yapılacak çalışmalar neticesinde elma çeşitlerinin besinsel olarak değeri ortaya konulacak. Elde edilecek veriler, daha sonraki çalışmalar için zemin hazırlayacak. Yöre halkı ve üreticilerin yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan elma türlerine karşı farkındalığı arttırılacak. Çeşitli faaliyetler sonrasında bilinçlendirilecek olan üreticiler yeni fidan dikimleri konusunda teşvik edilerek işsizliğe karşı istihdam alanı oluşturulacaktır.” sözleriyle, projenin çok boyutlu önemini ortaya koydu.