Enerji destekleri devam edecek

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, elektrikten doğal gaza, petrolden enerji desteklerine kadar birçok konuda gündemine ilişkin soruları cevapladı.

Doğal gaz ve elektrikte bu yıl ilk altı ay için verilen desteğin yaklaşık 387 milyar lira olduğunu ifade eden Bakan Bayraktar, bu desteğin yıl sonunda doğru 700 milyar lirayı bulacağını belirterek, enerji desteklerinin önümüzdeki dönemde de devam edeceğini vurguladı.

Bakan Bayraktar, özetle şu değerlendirmeleri yaptı:

İSRAİL’İN GAZZE’Yİ İŞGAL PLANI

Gazze'de insanların, sivillerin, çocukların, kadınların katledildiği bir dönem yaşanıyor ve maalesef hakikaten çok dayanılmaz bir boyutta. Netanyahu hükümeti, şimdi bunu çok daha ileri götüren bir karar aldı. Bunu kabul etmek mümkün değil. Bunu, bütün dünyanın çok keskin bir dille reddetmesi ve buna karşı Birleşmiş Milletler'in bağlayıcı kararlar alması çok önem arz ediyor. Netanyahu hükümetinin bu kabul edilemez tavrını bir kez daha kınıyorum.

SURİYE’YE DOĞAL GAZ İHRACI

Azerbaycan gazı, Türkiye üzerinden şu anda Suriye'ye akmaya başlamış durumda. Günde 3,4 milyon metreküp günde akış var. Bizim yaptığımız bağlantı, 6 milyon metreküplük bir günlük kapasiteye müsaade ediyor. İkinci faz olarak, bu 3,4 milyon metreküpü 6 milyon metreküpe çıkarmayla alakalı bir planlama içerisindeyiz. Bu gazla beraber yaklaşık 200 megavatlık bir santral çalışmaya başlayacak ve Suriye'de 5 milyon hanenin elektrik ihtiyacını karşılayabilecek kadar bir elektrik üretebilecek. Burada bir hibe söz konusu değil, aynı zamanda ticari faaliyet de söz konusu.

ELEKTRİK TÜKETİMİNDEKİ ARTIŞ

Klima kaynaklı elektrik tüketimi geçtiğimiz yıldan, ondan önceki yıldan çok daha fazla gerçekleşti. Çok büyük tüketimin olduğu 28 Temmuz'da yaklaşık 1 milyar 239 milyon kilovat saat elektrik tüketildi. Bu bir rekordu. Biz bunu karşılayabildik. Üretim portföyümüzü çok daha dengeli bir şekilde geliştirmeye devam edeceğiz. Türkiye; yerli kömürünü kullanacak, doğal gazdan elektrik üretecek, hidrolik kaynaklarını kullanacak. Güneş ve rüzgârda zaten muazzam bir yatırım sürecinden geçiyoruz. Orada bu yıl muhtemelen 10 bin megavatı bulan ve bir rekor yılına doğru gidiyoruz. Bütün bunlara nükleeri de ilave etmiş bir Türkiye, inşallah çok daha güçlü bir altyapıya sahip olacak. Elektrik kesintileri öngörmüyoruz.

ENERJİ DESTEKLERİ

 2023 ve 2024 yıllarındaki toplam destek rakamımız, hem elektrikle hem doğal gazda 900 milyar lirayı aşmış durumda. Doğal gaz ve elektrikte ilk altı ay için destek, yaklaşık 387 milyar lira oldu. Muhtemelen yıl sonuna doğru bu rakamlar, doğal gaz ve elektrikte 700 milyar lirayı bulacak. Bu program devam ediyor, önümüzdeki dönemde devam edecek. Hem sosyal adalet gereği hem de bu destek programının daha amacına matuf yürümesi için, buradan istifade eden grubun dar gelirli, en düşük emekli maaşı alan emeklilerimiz ve sabit gelirli vatandaşlarımız olması, yani programın gelir odaklı bir destek programına dönüşmesi bizim için önemli. Bu yıl 700 milyar lirayı bulacak destek programında, bunun finansman maliyetini de koyduğunuzda aslında 1 trilyon liraların üzerine çıkan bir destekten bahsediyoruz. Bu, hazinenin üzerinde büyük bir yük. Belki bunu isteğe matuf yani ‘Destek istiyor musunuz, evet. O zaman e-Devlet üzerinden veya farklı kanallardan bu destek talebinizi bize bildirmek suretiyle bu destek programında kalabilirsiniz.” şeklinde, desteğe ihtiyaç duymayan üst grupta yer alan kesimleri de bu destekten çıkarmak suretiyle, bu sosyal destek programını daha çok ihtiyacı olana daha çok verecek bir modele doğru dönüştürmeyi hedefliyoruz.

SAKARYA GAZ SAHASI

Projenin birinci fazı, tamamlanmış durumda. Sakarya Doğal Gaz Sahası’ndan ilk fazda günde 9,5 milyon metreküp doğal gaz üretiyoruz. Türkiye'deki 4 milyon hane, şu anda kendi doğal gazını kullanır hale gelmiş durumda. İkinci faz çalışmaları devam ediyor. Osman Gazi yüzer üretim platformumuzu kullanarak 10 milyon metreküp günlük ilave üretim yapacağız. İnşallah seneye bu vakitler ikinci fazı tamamlayacağız ve Osman Gazi Yüzer Üretim Platformundan 10 milyon metreküp gazı karaya göndereceğiz. 2026 Ağustos'una geldiğimizde 20 milyon metreküp üretimle 8 milyon hanenin doğal gazını kendi üretimimizle karşılamış olacağız. Hedefimiz üçüncü fazda, yani 2028 yılının inşallah ortası gibi bunu, 40 milyon metreküp üretime çıkarmak. Bugün Türkiye'de 21,8 milyon hane doğal gaz kullanıyor. Bunun 16 milyonu, 2028 ortasında kendi gazımızı kullanır hale gelecek.

İKİ YENİ GEMİ

Bu iki gemiyle beraber Türkiye, dünyada dördüncü büyük filoya sahip ülke konumuna geldi. Bu iki geminin bir tanesini Karadeniz'de Sakarya Gaz Sahasının üretimi ve potansiyel yeni keşifler için görevlendirmeyi planlıyoruz. Bu gemilerden bir tanesi, bu sene bitmeden Karadeniz'e geçecek. Henüz isimleri belli değil. İlki yolda, inşallah Eylül ayında ülkemize ulaşacak. İkinci gemiyi Akdeniz'de, Libya'da, belki Somali'de veya dünyanın başka yerlerindeki projelerimizde de onu kullanmak istiyoruz. Güneyde Akdeniz'den, kendi kıta sahanlığımızdan başlayarak güneydeki bütün projelerde bu gemiyi inşallah kullanmayı hedefliyoruz.

KARADENİZ’DEKİ ARAMALAR

Batı Karadeniz'de arama yapmayı planladığımız sahalar var. Keza Orta Karadeniz'de ve Doğu Karadeniz'de örneğin Rize açıklarında kazmayı düşündüğümüz kuyular var. Biz Karadeniz’e çok inanıyoruz. Karadeniz'deki petrol ve doğal gaz varlığına inanıyoruz ve inşallah bunlardan farklı neticeler, daha iyi neticeler alacağız.

AKDENİZ’DEKİ ÇALIŞMALAR

Akdeniz'de bugüne kadar 9 tane sondajımız var. Bu 9 sondajdan aldığımız verileri de kullanarak Akdeniz'de de tespit ettiğimiz potansiyel veya önemli bir potansiyel barındıran sahaları deneyeceğiz. Marmara Denizi'yle ilgili çalışmayı planlıyoruz.

YENİ YÜZER ÜRETİM PLATFORMU

Osman Gazi, ikinci el bir platformdu. Şimdi sıfırdan yaptırdığımız bir platformumuz var. 2027 Aralık ayında inşallah Türkiye'ye doğru hareket edecek. Şu anda Çin'de bunun imalatı devam ediyor. Filyos'a gelecek. 2028 Haziran'ında ikinci yüzer üretim platformumuzu Sakarya Gaz Sahasına göndereceğiz ve oradan 3’üncü fazın 20 milyon metreküpünü üretmeye başlayacağız.

PETROL ÜRETİMİ

 Gabar'da şu anda günlük üretim, yaklaşık 80 bin varil. Bölge, daha büyük bir potansiyele sahip. Yani, bu dediğim rakamlar daha yukarı gidebilecek potansiyelde. Sadece Gabar üretiminde değil; potansiyel yeni rezervleri bulabilmek için Batman'da, Diyarbakır'da, Hakkari'de, Van'da farklı lokasyonlarda yeni keşif kuyuları açıyoruz. Geçtiğimiz yıl, ‘2025 yılı bizim için yeni keşifler yılı olacak’ demiştim. Karadeniz'den önemli bir keşif Göktepe-3 kuyusundan 75 milyar metreküple geldi. Petrolde yoğunluğu Diyarbakır'da olmak üzere 57 milyon varillik yeni rezerv keşfi yapıldı. Batman keşfi yaklaşık 17 milyon varil. Diyarbakır'da ağırlıklı olmak üzere, yine Şırnak'ta ve diğer yerlerde 4 milyar dolarlık bir rezerv keşfettik. Karada yaptığımız üretimi de her geçen gün arttırmaya devam edeceğiz.

KAYA PETROLÜ

Diyarbakır'daki 4 sahayı kapsayan yaklaşık 600 kilometrekarelik bir alanda çatlatma yöntemiyle, ankonvansiyonel yöntemle petrol arıyoruz. Diyarbakır'ın çok büyük bir kaya petrolü potansiyeline sahip olduğunu düşünüyoruz. Bu alanın 600 kilometrekareden ibaret olmadığını, 7 bin kilometrekarenin üzerinde, neredeyse bunun 10-12 katı büyüklüğünde bir alana sahip olduğunu öngörüyoruz. Toplamda 6 milyar varillik bir rezerv olabileceğini düşünüyoruz. Bugünkü rakamlarla 420 milyar dolarlık bir potansiyel rezervden bahsediyoruz. Bu sene içerisinde ilk dikey sondaj çalışmamıza başlıyoruz, önümüzdeki birkaç hafta içerisinde. Toplam 24 kuyuluk bir program bu. Üç yıllık bir program.

TÜRKİYE-IRAK BORU HATTI

Her hukuki metinde olduğu gibi anlaşmanın bitiş tarihi belli. Nasıl uzayacağı, nasıl bitirileceği belli. Orada da ‘Bir yıl öncesinde en az taraflar birbirlerine bu konudaki niyetlerini bildirirler.’ diyor. Biz de bunun gereği olarak 2026 Temmuz'dan bir yıl önce bu kararımızı Irak tarafına bildirdik. Biz şunu istiyoruz: Bu hat, 1,5 milyon varil kapasiteye sahipse buradan 1.5 milyon varil petrol aksın. Irak Kalkınma Yolu'yla bu iş birleşsin istiyoruz. Kalkınma Yolu, aynı zamanda bir enerji yolu haline gelsin istiyoruz. Temelde aslında onlar da sıcak bakıyorlar. Ümit ediyorum önümüzdeki aylar içerisinde bununla ilgili yeni bir anlaşma yaparız. Biz şimdi bu hatta Silopi-Ceyhan arasında Gabar'da ürettiğimiz 80 bin varil petrolü günlük olarak taşıyoruz. Hattı yavaş yavaş aktif olarak kullanmaya başladık.