Bir kültür daha tarih oluyor

Bir dönemin tek ısınma kaynağı sobalar özellikle doğalgaza yenildi. Erzurum’da çetin kış şartlarında ısınmanın güçlükle yapıldığı dönemlerde temel ihtiyaçlarının karşılanmasında büyük öneme sahip olan soba, kentsel dönüşümün başlaması, kalorifer ve doğalgazın köylere kadar ulaşmasıyla önemini kaybetti.

FAKİRİN SICAK YÜZÜ SOBALAR

55 yaşındaki Sobacı Celal Kılıç, 43 senedir sobacılık ile uğraştığını, baba mesleği olması nedeniyle bu işi bırakmadığını söyledi. Sobaları artık sadece maddi durumu yetersiz olanların kullandığını ifade eden Kılıç, “Erzurum kış memleketi olduğu için yıllar önce sobacılık mesleği herkesin gözdesi olan rağbet gören bir meslekti. Zamanla ilerledikçe sobacılık mesleği eskisi gibi artık ilgi görmemeye başladı. Erzurum son 30 yılda çok fazla göç verdi. Göç eden aileler ise ekonomik nedenlerle şehirden ayrılıyorlar. Bu aileler evlerinde odun tezek sobası kullanıyordu. Biz müşterilerimizden göç verdik. Sobacılık mesleğinin unutulmaya yüz tutmasındaki başka bir sebep ise doğalgazın yaygınlaşması oldu. Zamanla merkezdeki mahallelere doğalgazın gelmesi, apartman kültürünün yaygınlaşmasıyla değişen ısınma sistemleri mesleği bitirme noktasına getirdi. Bir başka neden ise yardım kömürlerinin köylere kadar ulaşması. Önceden bu köylerde tezek ya da odun yakılırdı. Kömürün kırsala ulaşmasıyla birlikte daha dayanıklı olan ve estetik açıdan da daha iyi yapıya sahip olan fabrikasyon sobalara yönelme oldu.” şeklinde konuştu.

ÇIRAK YOK

Sobacılığın bir kültür mesleği olduğuna dikkat çeken Kılıç, artık eskisi gibi çırak bulamadıklarından dolayı yakındı. İnsanların haklı olarak çocuklarını Sobacı yapmak istemediklerini aktaran Kılıç, her ailenin çocuğunu okul, üniversite için geleceğe hazırlıklarını ifade etti. Kılıç, “İnsanlar merkezi ısınma sistemleri ile ısınmak istiyorlar bu nedenle sobacılık da gün geçtikçe teknolojiye yenik düşüyor ama biz elimizden geldiğince mesleğimizi devam ettirmeye çalışıyoruz. Artık ustaların elinde yetişen eleman yok çünkü kimse bu meslekte çalışmak istemiyor ve başka mesleklere yöneliyorlar. Elimizden geldiği kadar çalışıyoruz işte gün geçtikçe bu meslek düşüyor. Sobacılık mesleğinin gelir düzeyi artık düştü. Eskiden Erzurum'da çok fazla sayıda Sobacı vardı şimdi ise bir elin parmak sayısında Sobacı var.” dedi.