140 yıl sonra yeniden…

Osmanlı Paşası Fosfor Mustafa Paşa tarafından 1876-1877 yıllarında savunma amaçlı olarak inşa edilen ve Atatürk’ün Erzurum’a giriş yaptığı tarihi İstanbul Kapı, Yakutiye Belediyesi tarafından restore edilerek 140 yıl sonra tekrar vatandaşların hizmetine sunuldu.
 Yakutiye Belediyesi tarafından restorasyon, çevre düzenlemesi ve peyzaj çalışması yapılarak 140 yıl sonra insanlarla tekrar buluşturulan İstanbul Kapı, düzenlenen törenle açıldı. Tarihi İstanbul Kapı’nın açılışına Erzurum Valisi Ahmet Altıparmak, Büyükşehir Belediyesi Başkanvekili Eyüp Tavlaşoğlu, İl Emniyet Müdürü, Yakutiye Belediye Başkanı Ali Korkut, Palandöken Belediye Başkanı Orhan Bulutlar, Fosfor Mustafa Paşa’nın torunu Türkiye Kayak Federasyonu Başkanı Erol Yarar ve çok sayıda davetli katıldı.
ERZURUM’UN ADETA BİR AÇIK HAVA MÜZESİ KONUMDA
 Tarihi İstanbul Kapı’nın açılış konuşmasını yapan Yakutiye Belediye Başkanı Ali Korkut, Tarihi İstanbul Kapı’nın çok önemli bir tarihi eserden biri olduğunu ifade ederek Erzurum’un adeta bir açık hava müzesi konumda olduğunu söyledi. Ali Korkut,” Erzurum İpek yolu üzerinde bulunması nedeniyle jeostratejik açıdan da öneme sahip olması nedeniyle çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış kadim bir şehrimizdir. Bu medeniyetler gelmişler yerleşmişler ve değerli eserlerini de bırakmışlardır. Onun içinde tarihi açıdan baktığımızda Urartu döneminden başlayarak İlhanlı, Selçuklu, Osmanlı, Cumhuriyetin ilk ve son dönemlerine ait çok önemli eserlerini ortaya koymuşlar. Şehrimiz adeta bir açık hava müzesi konumdadır. Sizinde bildiğiniz gibi İstanbul Kapı hakikaten çok önemli eserlerimizden bir tanesidir. Cumhuriyetin ilk temelleri burada atıldığı zaman Ulu Önder Atatürk’ün karşılandığı bir mekan ve bu özelliklere sahip olması ancak günümüze kadar maalesef ihmal edilmiş durumdaydı. Anıtlar Bölge Müdürlüğü görevini yaparken buranın projesini o dönem hazırlattım. Ancak belediye başkanı olunca yapmak nasip oldu. Restorasyon çalışmalarını tamamladık ve şuan itibariyle hizmete açtık.” şeklinde konuştu.
 Fosfor Mustafa Paşa’nın torunu olan Türkiye Kayak Federasyonu Başkanı Erol Yarar ise açılışta yaptığı konuşmada dedesinin yaptığı tarihi bir mekanda olmaktan dolayı mutlu olduğunu ifade ederek kendisinin de Erzurum’a hizmetlerinin devam edeceğini söyledi.
 ERZURUM’A GİRDİĞİNİZ ZAMAN SELÇUKLU ŞEHRİ OLDUĞUNU HİSSEDEBİLİYORSUNUZ
 Erzurum Valisi Ahmet Altıparmak, Erzurum kadim medeniyetlerin ve kadim kültürün bugün içinde yaşatılmaya çalışıldığı, sayın Cumhurbaşkanımız Kırşehir için kullanıyor ya’ tohum şehir” diye Erzurum’da bu tohum ve kale şehirlerden bir tanesidir. Bugün burada yeşeren kültür meyvelerini bütün dünyaya dağıtabilecek güçte ve o karakterdedir. Baktığınız zaman bizden önce ve geçmişimizden önce nice nesiller, medeniyetler gelmiş geçmiş ama milli yıllardan itibaren 300 üzerinde belki binlerce vardı ama bugün elimizde kalan yaklaşık 300 eser var ve Selçuklu şehri olduğunu girdiğiniz zaman hissedebiliyorsunuz. Her noktasında ve her yerinde hissedebiliyorsunuz. Ancak zaman içerisinde etrafında yükselen binalar ve metruklaşan yerler ve kendilerinin de zamanla fonksiyonlarını yitirmeleri hasebiyle metruk hale gelmesi bu önemi görülmez hale getirmiştir.” dedi.
 Açılış konuşmalarının ardından Yakutiye Belediyesi tarafından restore edilen tarihi İstanbul Kapı’nın açılış kurdelesi kesildi. Açılışın ardından protokol ve vatandaşlar tarafından restore edilen İstanbul Kapı gezildi.
İSTANBUL KAPI'NIN TARİHÇESİ VE MİMARİ ÖZELLİĞİ
 Şehrin batısında Gez mahallesinde yer almaktadır. 1865-1877 Harput, Kavak, ve Kars Kapılar gibi Fosfor Mustafa Paşa tarafından savunma amaçlı olarak inşa edilmiştir. İstanbul Kapı T şeklinde bir plan kuruluşuna sahiptir. Doğu Batı doğrultusunda uzun tutulan geçidin her iki yanında odalara yer verilmiştir. Giriş ve yan odalar tonozla örtülmüştür. Geçit duvar payelerinin taşıdığı ve takviye kemerleriyle desteklenen beşik tonozludur. Doğu kısımda yer alan odaya hem dışarıdan hem de içeriden giriş sağlanmaktadır. Doğu cephede ortada büyük, yanlarda daha küçük olmak üzere üç giriş bulunurken, kuzey ve güney odaya açılan üçer pencere dikkat çekmektedir.